متخصصان تغذیه معتقدند تاثیر نوشابه بر شیردهی و تغذیه مادران در  این دوران برای سلامت نوزادان اهمیت زیادی دارد. به گفته این متخصصان، تغذیه مناسب مادر در دوران شیردهی به رشد و تکامل طبیعی نوزاد کمک شایانی کرده و بر سلامت مادر هم تاثیر زیادی دارد.

اگر نیازهای تغذیه‌ای مادر در این دوران تامین شود امکان کمتری وجود دارد که در دوران پس از شیردهی با مشکلی مواجه شود. تغذیه مادر خصوصا در شش ماه اول اهمیت زیادی دارد چون در شش ماه اول شیر مادر تنها غذای کودک است و باید تمام نیازهای تغذیه‌ای او را برآورده سازد.

گاهی ممکن است مصرف یک ماده غذایی خاص در دوران شیردهی باعث شود طعم و مزه شیر مادر تغییر کند. نوزادان در دوران جنینی از مایع آمنیوتیک که در کیسه آب مادر وجود دارد تغذیه می‌کنند و عمدتا با طعم غالب موجود در غذاهای مصرفی مادر آشنایی دارند. با این وجود گاهی اوقات مادران بعد از خوردن یک غذای جدید احساس می‌کنند نوزادشان بهانه گیر شده و نسبت به آن غذای خاص واکنش نشان می‌دهد. در این مقاله، مواد غذایی مشکل ساز در دوران شیردهی را مورد بررسی قرار داده و به تاثیر نوشابه بر شیردهی خواهیم پرداخت. در ادامه رژیم غذایی مناسب برای مادران شیرده را نیز معرفی می‌کنیم. 

 تاثیر نوشابه بر شیردهی مادر به نوزاد چیست؟

متخصصان معتقدند نوشابه‌های گازدار نه تنها دارای مواد مغذی نیستند بلکه مصرف آن‌ها در دوران شیردهی مواد مغذی موجود در شیر مادر را نیز از بین می‌برد. شیر مادر بهترین غذا برای کودک است اما خوردن نوشابه‌های گازدار ارزش غذایی آن را کم می‌کند. مصرف نوشابه‌های کافئین دار در دوران شیردهی می‌تواند باعث تحریک پذیری، بی اشتهایی و کم خوابی شیرخوار شود. علاوه بر آن، مقدار زیاد کافئین آهن موجود در شیر مادر را پایین آورده و هموگلوبین موجود در خون نوزاد را کاهش می‌دهد. 

نتایج تحقیقات جدیدی که توسط محققان بیمارستان لس آنجلس در مورد تاثیر نوشابه بر شیردهی انجام شده است، نشان می‌دهد که کودکانی که مادران آن‌ها به صورت مرتب نوشابه مصرف می‌کرده‌اند، نسبت به هم سن و سالان خود تاخیر رشدی قابل توجهی داشته‌اند. بنابراین کاهش مصرف نوشابه در شیردهی و داشتن یک رژیم غذایی سالم کمک می‌کند کودک بهترین رشد مغزی را داشته باشد.

البته در بسیاری از موارد، علت مصرف نوشابه و نوشیدنی های مضر توسط مادران شیرده، میزبانی مهمانی‌های مختلف است؛ اما دیگر جای نگرانی نیست، در مقاله انواع نوشیدنی های بدون الکل برای مهمانی‌ها  به شرح چندین نوشیدنی جذاب و خاص پسند برایتان پرداخته‌ایم. 

عوارض خوردن نوشابه در شیردهی

معمولا مادران در دوران شیردهی بیش از حد معمول احساس تشنگی می‌کنند و همین امر باعث می‌شود برای رفع تشنگی به نوشابه‌ها و انواع نوشیدنی‌های گازدار روی بیاورند. باور عموم در مورد تاثیر نوشابه بر شیردهی این است که مصرف نوشابه باعث افزایش سطح انرژی و رفع تشنگی می‌شود.

مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای، قهوه و نوشابه‌های انرژی زا در بارداری باید کاهش یابد چون کافئین موجود در این نوشیدنی‌ها ممکن است در نوزاد ایجاد بی اشتهایی و کم خوابی کند.

بهترین گزینه برای رفع تشنگی در بارداری، نوشیدن آب یا آبمیوه‌هایی است که در خانه تهیه شده‌اند.

همچنین پیشنهاد می‌کنیم مقاله عوارض نوشیدنی انرژی زا را برای اطلاعات کامل‌تر در این‌باره مطالعه بفرمایید. 

مواد غذایی و نوشیدنی های مشکل ساز هنگام شیردهی

مصرف برخی مواد غذایی در دوران شیردهی ممکن است بر کیفیت و میزان شیر مادر تاثیر بگذارد. در ادامه لیستی از غذاهایی که ممکن است بر شیر مادر اثرات نامطلوبی داشته باشد، آورده شده است:

برخی چاشنی‌ها و ادویه‌ها مانند سیر، دارچین و فلفل قرمز

مصرف این مواد ممکن است بر روی طعم شیر اثر بگذارد و کودک ناگهان از شیر خوردن دست بکشد.

گیاهانی مانند نعنا و جعفری

مصرف زیاد گیاهانی مانند نعنا و جعفری در دوران شیردهی ممکن است باعث کم شدن شیر شما شود.

مواد غذایی نفخ آور

مواد غذایی که ممکن است در بدن نوزاد شما ایجاد نفخ کنند عبارتند از:  انواع کلم‌ها، لوبیا، سیر، پیاز و خیار. 

البته مصرف این مواد غذایی به میزان کافی مشکلی برای نوزاد شما ایجاد نمی‌کند اما اگر احساس کردید کودک شما نفخ زیادی دارد یا دچار دل پیچه شده است به پزشک مراجعه کرده و با مشورت پزشک مصرف این مواد را کم کرده یا قطع کنید.

 گاهی هم شیر علت بروز این مشکل است که در آن شرایط لازم است به درمان نفخ بعد از خوردن شیر بپردازید.

شیر

مصرف شیر به ندرت در دوران شیردهی ایجاد مشکل می‌کند اما اگر بعد از خوردن شیر به کودکتان شیر دادید و احساس کردید که دچار تنگی نفس یا مشکلات پوستی شده است حتما با متخصص اطفال مشورت کنید.

چای، قهوه و شکلات

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد، مصرف زیاد چای و قهوه و شکلات به دلیل کافئین موجود در آن‌ها ممکن است باعث بی خوابی و بی قراری در نوزاد شود. البته میزان کافئین موجود در شکلات نسبت به چای و قهوه کمتر است اما شکلات دارای ماده‌ای به نام تئوبرومید است که شباهت زیادی به کافئین دارد.

در ارتباط با این موضوع که قهوه بخوریم یا نوشابه انرژی زا نیز نظرات مختلفی وجود دارد.

نوشیدنی‌های حاوی الکل

الکل از طریق شیر به بدن نوزاد منتقل می‌شود و می‌تواند بر رشد اعصاب او اثرات نامطلوبی بر جا بگذارد. اگر الکل مصرف کرده‌اید بهتر است 3 ساعت صبر کنید و بعد به فرزند خود شیر بدهید.

الکل یک ساعت بعد از مصرف وارد شیر مادر می‌شود و مصرف زیاد آن، بر روی رشد کودک تاثیر نامطلوبی بر جای می‌گذارد. 

مواد غذایی آلرژی زا

لبنیات، سویا، گندم، تخم مرغ، آجیل و ذرت مواد غذایی هستند که مصرف آن‌ها در دوران شیردهی می‌تواند بیشترین حساسیت را برای کودکان ایجاد کند.

بهترین نکات تغذیه ای برای مادران دوران شیردهی به نوزاد

1- رژیم غذایی در دوران شیردهی اهمیت فراوانی دارد. ویتامین‌هایی که کودک از طریق شیر مادر دریافت می‌کند مستقیما به ویتامین‌های موجود در غذای مادر وابسته است. بنابراین بهتر است مادران شیرده مواد غذایی مصرف کنند که منبع غنی از انواع ویتامین‌ها باشد.  مادران در دوران شیردهی حدودا 67 درصد بیش از زنان دیگر به مواد غذایی نیاز دارند.

2- میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین هستند به همین دلیل بهتر است مادران شیرده مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه را در در رژیم غذایی خود بگنجانند. سبزیجات دارای فیبر هستند همچنین منبع غنی از پتاسیم، منیزیم و ویتامین‌های A  و C  می‌باشند.

3- دومین گروه از مواد غذایی که مصرف آن به مادران شیرده توصیه می‌شود ماهی، تخم مرغ، حبوبات و آجیل می‌باشند. این گروه فسفر، ویتامین B12 ، B6 ، روی، منیزیم و آهن مورد نیاز مادران شیرده را تامین می‌کنند.

4- سومین گروه غذایی که مادران شیرده باید مورد توجه قرار دهند گروه مواد لبنی می‌باشد. در گروه لبنیات شیر، ماست، پنیر و کشک بیشترین فسفر و کلسیم مورد نیاز مادران را فراهم می‌کنند.

5- مصرف چربی و قند نیز برای تامین انرژی مورد نیاز مادران اهمیت زیادی دارد اما مادران شیرده باید دقت داشته باشند که مصرف بیش از اندازه چربی‌ها و قندها (طبیعی و مصنوعی) می‌تواند منجر به افزایش چربی و قند در بدن مادر و کودک شود.

افزایش قند و چربی هم به نوبه خود باعث بی اشتهایی مادر شده و جذب مواد مغذی را کاهش می‌دهد.   

انواع و میزان مصرف مایعات و نوشیدنی ها در دوران بارداری

بهتر است مادران در دوران شیردهی نوشیدنی‌های طبیعی مانند عرقیات، دوغ، آبمیوه و … را مصرف کنند. در دوران شیردهی بدن مادران به آب زیادی نیز دارد.

زنان باردار باید روزانه حدود 8 الی 10 لیوان مایعات مصرف کنند.

نوشابه انرژی زا چیست و تاثیر آن بر شیردهی

همان طور که در بحث تاثیر نوشابه بر شیردهی به آن پرداختیم نوشابه‌های انرژی زا نیز غنی از کافئین هستند و قند بسیار بالایی دارند. برخی از آن‌ها حاوی عصاره‌های گیاهی و اسیدهای آمینه نیز هستند.

مصرف نوشابه انرژی زا برای زنان شیرده باعث تحریک بدن شده و بدن را برای انجام فعالیت‌های سنگین آماده می‌کند.

خطرات نوشابه های انرژی زا در شیردهی چیست؟

مصرف نوشابه‌‌های انرژی زا عوارض زیادی برای بدن مادران شیرده و نیز کودکان به همراه دارد. اثر این نوشابه‌ها همانند تاثیر نوشابه بر شیردهی است. کافئین موجود در این نوشابه‌ها از طریق شیر به بدن نوزاد منتقل می‌شود.

بدن نوزادان ممکن است نسبت به کافئین عکس العمل‌های متفاوتی نشان دهد. در نوزادان کوچک‌تر این عکس العمل شدیدتر است و زمان بیشتری طول می‌کشد تا کافئین دریافت شده از بدن دفع شود.

چون بدن نوزادان نمی‌تواند به سرعت کافئین دریافتی را دفع کند، این کافئین در بدن انباشته شده و منجر به بی‌قراری و بی‌خوابی نوزادان می‌شود.

افزودنی‌های دیگری که در نوشابه‌های انرژی زا وجود دارد نیز می‌تواند به سلامتی مادر و کودک آسیب برساند. به عنوان مثال، ماده‌ای به نام جنسینگ در تهیه برخی از این نوشابه‌ها به کار رفته است که می‌تواند در ترشح هورمون استروژن در بدن اختلال ایجاد کند. همچنین برخی از این نوشابه‌ها دارای میزان بالایی از ویتامین B6 هستند که مصرف بیش از 50 میلی گرم از آن می‌تواند برای مادران مضر باشد.  

چرا مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار در دوران شیردهی باعث بی اشتهایی شیرخوار می‌شود؟

همان‌طور که گفته شد مصرف بی رویه نوشیدنی‌های کافئین دار در دوران شیردهی باعث بی قراری، بی خوابی و بی اشتهایی در نوزادان می‌شود.

بدن نوزاد نمی‌تواند کافئین را به سرعت دفع کند. در نوزادان کوچک‌تر 5 روز و در نوزادان 3 تا 5 ماهه حدود 14 ساعت طول می‌کشد تا کافئین از بدن خارج شود. به دلیل اینکه تجزیه کافئین در بدن خیلی طول می‌کشد ممکن است نوزاد احساس سیری و بی اشتهایی کند.